zbijać

1. posp. Wylecieć skądś na zbity łeb, pysk, na zbitą mordę, euf. na zbitą twarz

a) «zostać wyrzuconym skądś przemocą, brutalnie»: Wyleciał z baru na zbity pysk, ale (...) sam się o to prosił (...). Roz bezp 1997.

b) «zostać usuniętym skądś za jakieś przewinienie, zwykle w trybie natychmiastowym»: Dyrektor uśmiechał się grzecznie, zapewniał, że to niedopatrzenie, a kiedy dziennikarze sobie poszli, wezwał mamę i zagroził, że następnym razem wyleci na zbity pysk. WO 16/09/2000.

2. posp. Wyrzucić, wylać, wywalić kogoś na zbity łeb, pysk, na zbitą mordę, euf. na zbitą twarz

a) «wyrzucić kogoś skądś przemocą, brutalnie»: Ty gnido, nuże, ot, tak, za mordę wyrzucę, na zbity łeb po schodach. Wont, bydlę! Słychać było błagalny głos, łomot walącego się ciała, krzyk i trzask drzwi. Z. Uniłowski, Pokój. Czy jak ktoś cię obrazi w twoim domu (...) to nie wyrzucisz go na zbity pysk? Oczywiście, że wyrzucisz. Przekrój 25/2001.

b) «usunąć kogoś skądś natychmiast, karząc go za jakieś przewinienie»: Majstra wyrzucili Bergowie na zbity łeb, ponieważ nie mógł podołać ogromowi pracy (...). B. Czeszko, Pokolenie. (...) wybuchnie skandal i dyrektor wywali mnie na zbity pysk – mruczała w garderobie, z gniewem spoglądając na swój powiększający się brzuch, w którym zagnieździłem się na dobre. A. Zaniewski, Król. (...) kto spóźni się po raz trzeci do roboty, zostanie z niej na zbitą mordę wylany (...). NF 5/1996. (...) ambasada amerykańska na zbitą twarz wyrzuciła przywiezionego z Waszyngtonu ukraińskiego tłumacza i zadowoliła się lokalnym potencjałem lingwistycznym. W. Górnicki, Szerpa.

3. Zbić kogoś z tropu, z pantałyku «pozbawić kogoś pewności siebie, wprawić w zakłopotanie; zmieszać, stropić»: (...) zauważył, że na twarzy jej zjawił się uśmiech. Ten uśmiech zbił go zupełnie z tropu. „Czemu ona się uśmiechnęła?” niepokoił się, gdyż ani rusz nie mógł tego pojąć. M. Choromański, Zazdrość. (...) trema (...) potrafi zbić z pantałyku i rozłożyć najbardziej doświadczonych artystów, cóż mówić o debiutantach? Polityka 20/1980.

Coś zbija kogoś z nóg zob. noga 5.

Czuć się jak zbity pies zob. pies 6.

Zbić kogoś na kwaśne jabłko zob. jabłko 2.

Zbić kogoś tak, że go rodzona matka, rodzony ojciec nie pozna zob. poznać 2.

Zbijać bąki zob. bąk 2.